In het algemeen wordt aangenomen dat zeventig procent van de mensen met dementie thuis woont en daar het liefst ook wil blijven. De verwachting is dat dat percentage de komende jaren oploopt tot tachtig procent. Om mensen met dementie een waardig leven te laten leiden, is het belangrijk dat onze samenleving dementievriendelijk is ingericht. Drie zzp’ers die via LaPorta Vitale dagelijks langere tijd bij dementerenden over de vloer komen vertellen wat dementievriendelijk zorg verlenen in de praktijk betekent.
“Dementievriendelijke zorg betekent dat je ze de zorg en begeleiding kan geven in de tijd die de cliënt daar voor nodig heeft”, zegt Els Karlas. “Mensen zijn vaak zo ontregeld en hebben rust en vertrouwen nodig.” Ze werkt sinds 2014 als zzp’er in de zorg en legt zorgbezoeken af bij dementerenden met een persoonsgebonden budget (pgb). “Ik werkte vroeger bij een zorgverlenende organisatie waarvoor ik routes reed. Dan kwam ik bijvoorbeeld bij iemand langs om in korte tijd de steunkousen aan te trekken en dan vertrok ik weer. Voor mensen met dementie is zo’n kort bezoekje helemaal niet prettig, zeker niet als er veel verschillende mensen langskomen. Ik merkte meer en meer bij mezelf dat ik zo ook niet wilde werken. Ik ben ontzettend blij dat ik in 2014 dankzij LaPorta Vitale de overstap heb gemaakt naar het zzp’erschap. De zorg die mensen met dementie hebben kost tijd, dat is heel belangrijk bij dementiezorg. Je kunt mensen dan echt de aandacht geven die ze nodig hebben. Net als het werken met kleine zorgteams. Dat wekt vertrouwen en geeft herkenning.”
Vertrouwensband
Voor Willy Keuvelaar betekent dementievriendelijk zorg verlenen verschillende dingen. “Probeer de mens van voor de ziekte te herkennen en leg de nadruk op de dingen die iemand nog wél kan zeg ik altijd. Wees realistisch en duidelijk in woord en gebaar, maar betuttel niet. Begrijp iemands problematiek, die heel groot kan zijn, verdiep je er in en zoek steeds naar praktische oplossingen voor ongemakken ten gevolge van de dementie”, legt Willy uit. Ze vindt bijval bij Lesley Dinsbach. Om zich te verdiepen in iemands problematiek en achtergrond heeft Lesley wel een eenvoudige methode: “Ik stel altijd zo veel mogelijk vragen aan de familie, als dat tenminste kan. Het helpt je in de zorgverlening om een vertrouwensband op te bouwen als je meer weet van iemand.”
Meer van jezelf
Voor Els, Lesley en Willy geldt dat ze het werken als zzp’er en in kleine teams rond dementerenden als bevredigend ervaren. Het hebben van genoeg tijd (meestal, natuurlijk niet altijd) speelt daarbij een belangrijke rol. “Er komt veel geduld bij kijken, want je moet je aanpassen aan het tempo van iemand met dementie. Dat betekent dat je daar ook de tijd voor moet hebben, dan heb je het altijd over langere zorgbezoeken. Je kunt je dan beter oriënteren op iemand”, licht Lesley toe. “Je kunt dan ook meer van jezelf in je werk leggen. Ik merk dat mensen het prettig vinden als ik wat over mezelf vertel. Vroeger heb ik bijvoorbeeld in een dansgezelschap gezeten en daarmee de wereld over getrokken. Daar vertel ik wel eens over. Mensen vinden het fijn om even in een verhaal meegenomen te worden. Aan de andere kant zijn er dan ook weer dingen die je routinematig moet doen, zonder enige verrassing. Helpen bij het douchen en aankleden bijvoorbeeld. Als je daarbij een vaste, overzichtelijke routine hanteert, die iedere keer hetzelfde is, dan geeft dat houvast. De kleren liggen op dezelfde plek, de handelingen verlopen altijd in dezelfde volgorde, etc. Douchen en aankleden is een soort transformatie, die voor onrust kan zorgen, dat moet je dan zo gestructureerd mogelijk doen. Het is een combinatie van benaderingen die je moet aanpassen aan de persoon die je voor je hebt en zijn of haar behoeften. Dat vergt een investering van jezelf, maar dat geeft het op deze manier werken ook zo veel voldoening.”